Sự xuất hiện
của biến thể Omicron trong vài tháng qua đã một lần nữa đưa các chiến dịch tiêm
chủng trở thành tâm điểm trong cuộc chiến chống COVID-19 trên toàn cầu. Và khi
các nhóm tuổi khác có tỷ lệ bao phủ vaccine ở cao, các nước đều đang hướng chiến
lược tiêm chủng sang nhóm trẻ nhỏ.
Cuộc chạy đua
vaccine ngừa COVID-19 ban đầu tập trung vào việc bảo vệ người già và người dễ bị
tổn thương về y tế trước khi chuyển dần sang phần còn lại của dân số trưởng
thành và sau đó là trẻ em. Với tính chất lây lan nhanh và "sự lẩn trốn"
hệ miễn dịch từ các biến thể mới của virus SARS-CoV-2, độ tuổi mắc COVID-19 đã
và đang hạ thấp dần từ nhóm người trưởng thành xuống nhóm tuổi trẻ nhỏ.
Nhiều nước đã triển khai tiêm
vaccine cho trẻ từ 5-11 tuổi
Thực tế thời
gian qua tại các nước cho thấy, số trẻ em mắc COVID-19 tại các nước đều có xu
hướng tăng. Theo báo cáo cập nhật của Viện Nhi khoa (AAP) và Hiệp hội Bệnh viện
Nhi của Mỹ mới đây, hơn 12,9 triệu trẻ em tại nước này đã mắc COVID-19 kể từ
khi đại dịch bùng phát, chiếm 19% tổng số ca mắc trên cả nước. Tại Singapore,
chỉ trong vòng khoảng 3 tháng sau khi ca nhiễm Omicron xuất hiện (cuối tháng
12/2021 đến cuối tháng 2/2022), nước này ghi nhận 27.000 ca mắc COVID-19 là trẻ
em trong độ tuổi từ 5-11 tuổi. Do đó, việc tiêm chủng cho trẻ em, đặc biệt là
trẻ ở độ tuổi từ 5-11 đã được Mỹ, Singapore cũng như nhiều quốc gia đẩy mạnh.
Trẻ
em trong độ tuổi 5-11 tiêm vaccine ngừa COVID-19 ở Anh
Mỹ là một
trong những quốc gia sớm nhất cấp phép vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em ở độ
tuổi dưới 12. Ngày 29/10/2021, giới chức Mỹ đã phê duyệt khẩn cấp vaccine
Pfizer cho trẻ từ 5-11 tuổi, với liều lượng bằng 1/3 liều tiêm cho người lớn và
trẻ từ 12-17 tuổi. Tính đến đầu tháng 2/2022, đã có gần 9 triệu trẻ tại Mỹ được
tiêm ít nhất 1 liều vaccine. Các dữ liệu lâm sàng của Mỹ cho thấy, vaccine có
hiệu quả ngăn ngừa nhập viện 68% với trẻ 5-11 tuổi nhiễm biến thể Omicron và rất
hiếm gặp các phản ứng phụ nghiêm trọng.
Trong một
thông báo đưa ra đầu tháng 2/2022, Bộ trưởng Y tế Singapore Ong Ye Kung cho biết,
trong tất cả các nhóm tuổi ở nước này, trẻ em là nhóm nhiễm COVID-19 với tỷ lệ
cao nhất. Theo ông Ong Ye Kung, tỷ lệ lây nhiễm ở trẻ từ 5 đến 11 tuổi là
67 trên 100.000 dân, tiếp đó nhóm từ 12 đến 19 tuổi có tỷ lệ lây nhiễm cao thứ
hai, khoảng 55 trên 100.000 dân. Điều này là do biến chủng Omicron có khả năng
lây nhiễm cho trẻ em nhiều hơn biến thể Delta.
Singapore đã
triển khai chương trình tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 cho trẻ từ 5-11 bắt đầu
từ ngày 27/12/2021. Cơ quan Khoa học y tế (HSA) của Singapore ngày 19/1/2022 cho
biết không có phản ứng phụ nghiêm trọng nào liên quan tới vaccine ngừa COVID-19
trong chiến dịch tiêm chủng cho trẻ từ 5-11 tuổi tại “đảo quốc sư tử” từ cuối
tháng 12/2021 tới thời điểm nói trên.
Để tạo thuận
lợi tối đa cho việc tiêm chủng trẻ em, Singapore đã cho phép trẻ ở độ tuổi này
có thể tới tiêm chủng ở bất kỳ điểm tiêm nào mà không cần đặt lịch hẹn trước
trong 4 ngày đầu mỗi tuần. Vaccine cho trẻ em cũng được đánh giá là an toàn và
hiệu quả khi chỉ có 0,03% số trẻ gặp biến chứng sau tiêm, đều ở thể nhẹ.
Châu Âu cũng
triển khai việc tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho trẻ sớm sau khi Cơ quan quản lý
dược châu Âu (EMA) ngày 25/11/2021 phê chuẩn tiêm vaccine COVID-19 của
Pfizer-BioNTech cho trẻ từ 5 tới 11 tuổi. EMA khuyến nghị tiêm 2 mũi vaccine
Corminaty của 2 hãng dược Pfizer và BioNTech cách nhau 3 tuần. Theo cơ quan
này, lợi ích của Comirnaty đối với trẻ 5 - 11 tuổi cao hơn rủi ro, đặc biệt với
trẻ có bệnh nền khiến nguy cơ mắc COVID-19 nặng tăng lên.
Trong khi đó,
ở khu vực Trung Đông, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng đã lần lượt
cấp phép với vaccine Sinopharm cho độ tuổi từ 3-11 và Pfizer cho độ tuổi 5-11.
Bước đi này dựa trên cơ sở tỷ lệ tiêm chủng đủ liều ở người lớn và trẻ từ 12 tuổi
trở lên của UAE thuộc hàng cao nhất thế giới, với kỳ vọng sẽ đẩy nhanh quá
trình trở lại cuộc sống bình thường trong xã hội. Chương trình tiêm chủng miễn
phí của nước này dành cho cả trẻ em nhập cư và người nước ngoài đang sống và
làm việc tại UAE.
Thậm chí
Cuban đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới tiêm chủng đại trà cho trẻ
em từ 2 tuổi nhờ việc tự phát triển vaccine trong nước. Chiến dịch tiêm chủng
rộng rãi, bao phủ mọi lứa tuổi và năng lực tự chủ về vaccine đã giúp Cuba đứng
vững trước dịch bệnh COVID-19, trong đó có sự xuất hiện của biến thể Omicron.
Một vài nghiên cứu về hiệu quả
của vaccine đối với trẻ em
Kết quả một
nghiên cứu mới đây của Chính phủ Mỹ cho thấy, gần 9/10 số trẻ em từ 5-11 tuổi
nhập viện vì COVID-19 trong khoảng thời gian từ giữa tháng 12/2021 đến cuối
tháng 2/2022 chưa được tiêm vaccine phòng COVID-19, tỷ lệ này cao gấp 2 lần so
với trẻ đã được tiêm chủng. Nghiên cứu được thực hiện với khoảng 400 trẻ em, độ
tuổi từ 5-11, đã nhập viện tại 14 bang của Mỹ trong đợt gia tăng nhiễm biến thể
Omicron vào mùa đông vừa qua. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh
(CDC) Mỹ, trong số những trẻ có kết quả xét nghiệm dương tính với virus
SARS-CoV-2 trước hoặc trong khi nhập viện, 3/4 số trẻ phải nhập viện chủ yếu vì
COVID-19 chứ không phải do các bệnh lý khác.
Các
chuyên gia y tế cho rằng, vaccine được coi là "vũ khí" giúp bảo vệ trẻ
em trước các làn sóng dịch bệnh
CDC Mỹ cho rằng,
giống như ở người lớn, biến thể Omicron dường như ít gây ra tình trạng nghiêm
trọng ở trẻ em so với biến thể Delta. Tuy nhiên, Omicron rất dễ lây lan và đã
lây nhiễm cho rất nhiều trẻ em, dẫn đến tỷ lệ nhập viện của trẻ đã tăng cao hơn
trong giai đoạn bùng phát biến thể Omicron.
Kết quả một
nghiên cứu do các nhà khoa học tại bang Texas (Mỹ) thực hiện và được công bố
trên tạp chí Pediatrics ngày 19/3 vừa qua cho thấy, trẻ em từng mắc COVID-19 có
thể duy trì kháng thể tự nhiên trong ít nhất 7 tháng, và tiêm vaccine sẽ giúp
tăng cường khả năng bảo vệ trước virus SARS-Cov-2.
Giáo sư dịch
tễ học Sarah Messiah, đồng tác giả nghiên cứu cho biết, nghiên cứu này chỉ là 1
bước để hiểu ảnh hưởng của virus SARS-CoV-2 ở trẻ em. Bà nhấn mạnh: “Chúng ta đều
biết kháng thể tự nhiên, cùng với kháng thể sinh ra từ vaccine, giúp bảo vệ tốt
nhất trước COVID-19. Hiện một số phụ huynh hiểu lầm rằng nếu con họ từng mắc
COVID-19 thì sẽ được bảo vệ bởi kháng thể tự nhiên mà không cần tiêm vaccine.
Trong nghiên cứu này, chúng tôi nhận thấy dù trẻ vẫn có một lượng kháng thể nhất
định trong ít nhất 6 tháng sau khi mắc COVID-19, chúng ta vẫn chưa biết chính
xác ngưỡng bảo vệ tuyệt đối. Chúng ta hiện có công cụ tuyệt vời để trẻ có thêm
lớp bảo vệ, đó là tiêm vaccine. Vì thế nếu con bạn đủ điều kiện tiêm chủng, hãy
tận dụng cơ hội đó”.
Cơ quan Dịch
vụ y tế quốc gia Anh (NHS) hiện cũng đang triển khai tiêm phòng vaccine ngừa
COVID-19 cho trẻ từ 5-11tuổi ở nước này. Theo các chuyên gia y tế nước này, cha
mẹ có con ở độ tuổi này nên đưa con đi tiêm phòng, đặc biệt đối với những trẻ mắc
bệnh lý nền. Đối với hầu hết trẻ em khi mắc COVID-19, hầu hết là bị nhẹ, có thể
chỉ phải nghỉ học vài hôm để điều trị và thường ít khi dẫn tới biến chứng. Ở một
số trẻ, triệu chứng COVID-19 có thể nghiêm trọng hơn hoặc kéo dài lâu hơn.
Cũng các
chuyên gia y tế Anh, biến thể Omicron dường như gây ra triệu chứng khá nhẹ,
chủ yếu là ở đường hô hấp trên. Tuy nhiên, nếu các biến thể mới xuất hiện trong
tương lai, cũng chưa thể biết các triệu chứng sẽ như thế nào. Vaccine COVID-19
sẽ góp phần giảm nguy cơ trẻ nhiễm COVID-19. Tiêm đủ 2 liều vaccine sẽ tạo ra sự
bảo vệ lâu dài ngăn biến chứng COVID-19 nặng, kể cả các biến thể mới gây ra các
làn sóng dịch trong tương lai.
Thực tế cho
thấy, hiện nay vẫn còn nhiều bậc phụ huynh tỏ ra băn khoăn, nghi ngại về việc
tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho con em mình. Tuy nhiên, bằng hiệu quả thực tế của
việc tiêm vaccine COVID-19 (thể hiện qua số ca mắc, số ca chuyển nặng, số ca tử
vong) ở các nước trên thế giới trong suốt thời qua, nhìn chung giới chuyên gia
y tế đều cho rằng, việc tiêm chủng cho trẻ ở độ tuổi 5-11 chính là một mảnh
ghép cần thiết để hoàn thành bức tranh tiêm chủng. Đây được coi là “vũ khí lợi
hại” trong cuộc chiến chống dịch bệnh, góp phần đưa cuộc sống trở lại trạng
thái bình thường.